İŞKENCE NEDİR?
Kolluk tarafından insan onuruyla bağdaşmayan, bedensel veya ruhsal yönden acı çekilmesine ya da algılamaya neden olan, irade yeteneğinin etkilenmesine, aşağılanmaya yol açan söz ve davranışlarda bulunuyorsa bunun adı işkencedir.
İşkence iddianız varsa bunu mutlaka rapora geçirtin, vücudunuzdaki bütün işkence izlerini nedenleri ile birlikte rapor ettirin.
Yakalama işlemi tamamlanmış yahut hakkında gözaltı kararı verilmiş bir kişiye:
• vurmak,
• itmek,
• tükürmek,
• hakaret etmek,
• üstüne su dökmek,
• saçını çekmek,
• tehdit etmek,
• cinsel veya sosyal açıdan taciz etmek,
• gerekmediği halde sürekli dokunmak,
• belli bir pozisyonda durmaya zorlamak,
• tuvalete çıkarmamak,
• ayakta bekletmek,
• uyutmamak, su/yemek vermemek,
• yüksek ışığa ve sese maruz bırakmak,
• çok sıcak, çok soğuk mekanda durmaya zorlamak,
• soğuktan korunmak için gerekli eşyayı temin etmemek gibi davranışların tamamı
işkencedir.
İŞKENCE SUÇUNUN ÖZELLİKLERİ
1-Ağır cezalık bir suçtur
2-Soruşturma izni gerektirmeden resen soruşturulabilir.
3-Manevi işkence de işkence suçunu oluşturur.
4-İşkence kabul edilecek eylemlerin talimatını verenler (Emniyet müdürü, savcı…vb) “azmettiren” sıfatıyla sorumlu olacaklardır.
5-Her mağdura yönelik eylem tek suç olarak kabul edilir. Mağdur sayısınca suç oluşur ve aynı mağdura birden fazla kişinin eyleminde her bir fail ayrı ayrı cezalandırılır.
6-İşkence suçunda zamanaşımı işlemez
İŞKENCE VE KÖTÜ MUAMELEYE MARUZ KALINDIĞINDA YAPILACAKLAR
Türk Ceza Kanununun “işkence” başlıklı 94. maddesine göre; “Bir kişiye karşı insan onuruyla bağdaşmayan ve bedensel veya ruhsal yönden acı çekmesine, algılama veya irade yeteneğinin etkilenmesine, aşağılanmasına yol açacak davranışları gerçekleştiren kamu görevlisi hakkında üç yıldan oniki yıla kadar hapis cezasına hükmolunur”. Şeklinde açık bir düzenleme yer almaktadır. Açık bu yasal düzenleme karşısında hiçbir kamu görevlisinin işkence yapmaya cesaret etmesi mümkün olmamakla birlikte çıkan bazı haber ve görüntülerden kolluk aşamasında işkence yapıldığı anlaşılmaktadır.
Yasada belirtildiği şekilde bir işkenceye maruz kalan kişi, kendisinin maruz kaldığı eylemleri ( yaşandığı şekline uygun olarak, gün ve saat belirterek) sıralayarak, bu eylemlerin kim veya kimler tarafından yapıldığını ve bu eylemlere kimlerin (gözaltındaki diğer kişiler, avukatları, ziyaretçiler veya tarafsız tanıklık yapabilecek diğer görevliler…) tanık olduğunu belirtmeleri gerekir.
Bu eylemler nedeniyle rapor alınabilmesi ispat açısından iyi olur. Ancak, rapor alınamasa bile diğer delillerle işkencenin ispatı mümkün olabilir.
DELİLLER:
1– Ayrıntılı, çelişmeyen, somut ve eylemi kimin yaptığını ortaya koyabilecek net teşhisleri içeren mağdur kişinin beyanı,
2- Tanık beyanları
3-Alınabilecek psikiyatri ve diğer adli raporlar
4-Yaşanılan olayla ilgili olarak yerel ve ulusal medyada ve internette çıkan tüm haber, yazı, resim ve röportajlar delil olarak toplanmalıdır.
İşkence suçuna maruz kalan kişiler bunu baskıdan kurtulduklarını düşündükleri ilk andan itibaren bu durumu kayıtlara geçirmesi sorumluların cezalandırılması için önemlidir. Savcılığa şikayet yapılmayacak olsa bile, tahliye talebi dilekçesine, tutukluluğa itiraz dilekçesine işkence olayı yazılarak kayıtlara geçirilmelidir. Mahkeme aşamasında ise savunma aşamasında yaşanan işkence mahkeme aşamasında anlatılarak tutanağa geçirilmelidir.
