İnsan Hakları Derneği Diyarbakır Şubesi’nin, 10 yıllık işkence raporu açıklandı. 2010-2015 yılları arasında yapılan başvurular ortalama 55 iken, 2015-2019 yılları arasında yıllık ortalama başvuru sayısı 90’a çıktı!
İşkencenin her geçen yıl daha da arttığının belirtildiği raporda, bu artışın temel sebebinin, kamu personelinin ‘cezasızlık’tan güç alması olduğu vurgulanıyor. Sanıkların yargılamalar sonucunda çoğunlukla beraat ettirildiği aktarılan raporda, işkence ve kötü muamelenin en çok gerçekleştiği yerlerin cezaevleri, en çok işkence yapanların ise gardiyanlar olduğu belirtiliyor. Rapora göre, fiziksel şiddeti yaygın kullanan kamu görevlilerinin başında 324 olayla gardiyanlar geliyor. Polislerle ilgili 280, askerlerle ilgili 71 ve korucularla ilgili 9 işkence ve kötü muamele iddiası var.
2010-2019 yılları arasında kolluk görevlileri başta olmak üzere kamu görevlilerinden fiziksel şiddet gördüklerini iddiasıyla 689 kişinin İHD Diyarbakır Şubesine başvuruda bulunduğunu anlatan İHD Diyarbakır Şube Başkanı Abdullah Zeytun, “Raporda, işkence faili gerçekleştiren kamu personellerinin nasıl fütursuzca hareket ettiklerini ve uyguladığı şiddetin cezasızlıkla ödüllendirilmesinden nasıl güç aldığını da ayrıntılı olarak göreceksiniz. Bu şiddetin herhangi kanuni bir müeyyidesinin uygulanmaması, sınırsız gerçekleşmesi nedeniyle bu durumdan güç alan kolluk kuvvetinin, kamu görevlilerinin işkenceyi her alanda gerçekleştirdiğini göreceksiniz.” diyor.
İnsan Hakları Derneği (İHD) Diyarbakır Şubesi, 2010 – 2019 yılları arasında yapılan başvuruların derlenmesi ile 10 yılı kapsayan İşkence ve Kötü Muamele Raporu’nu kamuoyuna açıkladı. Rapor, 10 yılda İHD Diyarbakır Şubesi’ne yapılan 3 bin 569 hak ihlali başvurusundan, kamu görevlilerince ‘fiziksel şiddet’ uygulanıp yaralanmaya sebep olan eylemlere ilişkin 690 başvurunun incelenmesi ile hazırlandı.
İŞKENCE SON 4 YILDA PATLADI
Rapora göre son 10 yılda işkence ve kötü muamele iddiasıyla yapılan 689 başvurunun 97’si kadınlardan, 592’si ise erkeklerden geldi. 2010-2015 yıllarını kapsayan 6 yıllık dönemde ortalama başvuru sayısı 55 olarak kayıtlara geçmiş. Ancak işkence ve kötü muamele son 4 yılda fırlıyor. 2016-2019 yıllarına kapsayan 4 yılda tam 360 başvuru yapılmış. Son dört yılda yıllık ortalama 90 kişi ‘işkence’ iddiasıyla İHD’nin kapısını çalmış. Tabi bunlar başvuruda bulunanlar. İşkenceye maruz kalıp, İHD’ye başvurmayanlar bu raporun dışında!
GARDİYANLAR ZİRVEDE!
İşkence ve kötü muamele ile ilgili başvuruların 2017 ve 2018 yıllarında arttığı tespitine yer verilen raporda, fiziksel şiddeti yaygın kullanan kamu görevlilerinin başında 324 olayla gardiyanların geldiği belirtildi. Raporda, polislerle ilgili 280, askerlerle ilgili 71 ve korucularla ilgili 9 işkence ve kötü muamele iddiası yer aldı.
İŞKENCENİN MERKEZİ; CEZAEVLERİ VE KARAROLLAR!
İşkence ve kötü muamele yapılan yerler arasında ilk sırada ise 335 olayla cezaevleri geliyor. Ayrıca sokakta 168, gözaltına alınırken 81, gözaltında 80, zırhlı araç içinde 24, kırsal bölgede 12, diğer kamu kurumlarında 11 ve askeriyede 9 olay yaşandığı belirtiliyor. Raporda, işkence ve kötü muamele olaylarının yüzde 45’inin gardiyanlar tarafından, yüzde 47’sinin ise cezaevlerinde yapıldığına dikkat çekiliyor.
CEZASIZLIK, İŞKENCEYİ ARTIRIYOR
İHD Diyarbakır Şube Başkanı Abdullah Zeytun, işkence ve kötü muamelenin artmasının temel sebebinin ‘cezasızlık’ olduğunu anlatıyor. Zeytun, “İşkence faili gerçekleştiren kamu personellerinin nasıl futursuzca hareket ettiklerini ve uyguladığı şiddetin cezasızlıkla ödüllendirilmesinden nasıl güç aldığını da ayrıntılı olarak göreceksiniz. Bu şiddetin herhangi kanuni bir müeyyidesinin uygulanmaması, sınırsız gerçekleşmesi nedeniyle bu durumdan güç alan kolluk kuvvetinin, kamu görevlilerinin işkenceyi her alanda gerçekleştirdiğini göreceksiniz.” ifadelerini kullanıyor.
EN AZ BAŞVURU 2010’DA
Rapora göre, 2010 yılı cezaevlerindeki şiddet içerikli başvuruların en az olduğu yıl olarak kayıtlara geçmiş. Söz konusu yılda 34 kişi işkence ve kötü muamele iddiasıyla İHD’ye başvurmuş. 2018 yılı ise 100 kişiyle en yoğun dönem oldu. Raporda ayrıca başvuruculardan 168’inin sokakta güvenlik görevlilerince darp, kaba dayak ve fiziksel şiddete maruz kaldığı belirtiliyor.
EN FAZLA İŞKENCE SİYASİ TUTUKLULARA
Rapora göre, mağdurların büyük çoğunluğu siyasi sebeplerle gözaltına alınan veya cezaevlerinde bulunan kişilerden oluşuyor. İşkence faillerinin cezasız bırakıldığı ve işkenceye göz yumulduğuna dikkat çekilen raporda, işkencenin Türkiye’de farklı düşünce, ses ve dinamikler üzerinde bir yıldırma aracı olarak kullanıldığı aktarılıyor. Açılan davaların işkencecilerin yargı kararıyla korunması ile kapandığı ifade edilen raporda şu ifadelere yer verildi: “Birçok dosyada takipsizlik kararı verilmiş, açılan davalarda sanıklar beraat ettirilmiştir. Ancak işkence eylemine maruz kalan mağdurlara karşı davalar açılmış ve cezalandırılmışlardır. Adli mercilerin toleranslı ve keyfi tavırları, işkence ve kötü muamele suçlarına davetiye çıkarmakta, failleri cesaretlendirmekte, mağdurların ise hak arama konusunda çekinmesine sebep olmaktadır.”
